voleybol nedir nasıl oynanır

Kökenbilim
Voleybol kelimesi İngilizce volley ve ball kelimelerinin birleşiminden oluşmuştur. Volley sözcüğü, "aniden ve bir anda atılan bir grup şey"; "topa yere düşmeden önce yapılan vuruş" anlamlarına gelir. Ball sözcüğü ise "top" anlamına gelir. [1]
"4-2", "5-1" ve "modern 4-2" olmak üzere 3 çeşit temel taktiği bulunmaktadır. Bu taktikler aslen oyuncuların oyun sırasında aldıkları görevler ve yerleşimleriyle ilgilidir.
Bu görev ve yerlere göre oyuncular 5'e ayrılır; "pasör", "pasör çaprazı", "smaçör", "orta adamı" ve "libero".

Oynayanların görevleri
Pasör
Oyun kurucudur. Smaçörlere ve orta oyunculara, hücum yapmaları için pas atar. Oyun kuruluşuna göre sahada 1 veya 2 tane bulunur. Yine oyun kuruluşuna göre, 2 veya 3 numarada oynayabilir.

Pasör Çaprazı
Pasör servise geçtiğinde öne gelen ve genellikle uzun pasla hucüm eden oyuncu. 2 numara oyuncusu da denilebilir. Bu oyuncu 4-2 taktiğinde görev alır.

Smaçör
4 numaradan oynayan ve genellikle uzun pasla hucüm eden elemanlara denir. Sahada bu görevde oynayan 2 oyuncu bulunur. Birisi servise geçtiğinde diğeri (yani "çaprazı") öne geçer, bu nedenle 4 numaradan sürekli olarak hücum yapılabilir.

Orta adamı 3 numaradan oynayan ve kısa,kurşun,arkaya dolanarak tek ayakla vurulan paslarla hucüm eden elemanlara denir. Bu görevle 2 oyuncu sahada yer alır. Birisi servise geçtiğinde diğeri (yani "çaprazı") öne geçer, bu nedenle 3 numaralı bölge de sürekli hucüm bölgesidir.

Libero
Takımın 7. oyuncusudur. Farklı renkli (takım formasının tam zıt renginde) forma giyer, diğer oyunculardan farklı olarak oyuncu listesinde adının yanında bir "L" harfi bulunur ve bu ibare bu oyuncunun o maç sırasında başka bir görevde kullanılamayacağını gösterir. Takımın savunma oyuncusudur. Oyun sırasında hakem servis düdüğünü çalmadan önce oyuna girebilir, takımının o sırada savunmada olan oyuncularından biriyle yer değiştirebilir. Bu yer değiştirme, sahanın arka alanından gerçekleştirilir,sınırsızdır. Yerine geçtiği oyuncu 4 numaraya geldiğinde ya da başka bir oyuncuyla değişmesi gerekiyorsa oyundan çıkar. Her iki durumda da oyuna tekrar girebilmesi için bir sayı beklemelidir. Servis atamaz, blok teşebbüsünde bulunamaz ve temas anında top file üst kenar yüksekliğini tümüyle aşmışsa, hiçbir yerden (oyun sahası ve serbest alan da dahil) bir hücum vuruşunu tamamlayamaz.Arka alanda parmak pas ve manşet alabilirken,eğer top ön bölge ya da uzantısında bulunan bir Liberonun parmak pasından geliyorsa, bir oyuncu filenin üst kenar seviyesinden daha yüksekteki bir hücum vuruşunu tamamlayamaz. Eğer Libero böyle bir vuruşu ön bölgenin arkasında yapıyorsa, topa serbestçe hücum yapılabilir.

Taktikler
4-2
İki pasör, iki smaçör ve iki orta oyuncu ile sahaya çıkılan taktiktir. Pasörler arka alanda savunma oyuncusu olarak sayılırken öne geldiklerinde pas atmakla görevlidirler. Hucüm görevinin sürekli olarak iki oyuncuda olması, bu taktiğin zayıf yönüdür.

5-1
Tek pasör, iki smaçör, iki orta adamı ve bir pasör çaprazıyla sahaya çıkılan taktiktir. Pasör arka alana geçtiğinde, öncelikli olarak bir savunma oyuncusudur. Top pasöre gelirse, pasör topu karşılar ve pası atmakla yükümlü olan oyuncu pasör çaprazı olur, aksi takdirde pasör 3 metre içine kaçarak pasını atar ve yeniden savunma pozisyonunu alır. Pasörün arkada olduğu pozisyon takımın 3 oyuncusunun hucüm edebildiği, dolayısıyla güçlü oldukları pozisyondur.

Modern 4-2
İki pasör, iki smaçör, iki orta adamı ile oynanır. 4-2'den farkı, pasörlük görevinin arka alanda bulunan pasöre ait olmasıdır, öne geçen pasör, pasör çaprazı gibi oynar ve takım sürekli olarak 3'lü hucüm yapabilir..

Pas Çeşitleri
Uzun Pas
Genellikle 4 ve 2 numara oyuncularına atılan yüksek pastır.

Kurşun Pas
4 ve 2 numara oyuncularının hücumlarını hızlandırmak amacıyla atılan, file köşelerine doğru ve fileye paralel olarak atılan pastır.

Kısa Pas
3 numara oyuncularına atılan pastır, hızlı hücumu sağlar ve karşı takımı savunması yerine yerleşmeden yakalama amacı taşır. Yüksekliği ve zamanlamasına göre; 3 çeşidi vardır.

Erken kısa
3 numara oyuncusu, top pasöre ulaşmadan önce hareketlenir ve top pasörle buluştuğunda havada olur, pasör topu oyuncunun eline atmak zorunda değildir.

Normal kısa
3 numara oyuncusu, top pasöre giderken hareketlenir ve top pasörle buluştuğunda zıplar,topla en yüksek noktada buluşup, topa vurur.

Geç kısa
3 numara oyuncusu,topu almaya çalışır

Türkiye'de Voleybol
Türkiye'ye voleybol, ilk defa 1919 yılında Amerikalılar tarafından getirilmiştir. Türk okullarında bu sporu ilk olarak başlatan öğretmen Selim Sırrı Tarcan'dır. Okullararasında ilk şampiyona 1924 yılında yapılmış ve liselerarasında ilk şampiyonlukları erkeklerde Fenerbahçe Erkek Lisesi, kızlarda ise İstanbul Kız Lisesi kazanmıştır.
Kaynakça ve dipnotlar
1. ^ Oxford Dictionary of English 2e, 2003, volley